А.Байтұрсынов «Аққу, шортан һәм шаян»

Пәннің аты Әдебиеттік оқу

Уақыты:

19.10.16 жыл

Кабинет:

203

Мұғалім

Сейсекенова Г.С.

Сабақтың атауы

А.Байтұрсынов «Аққу, шортан һәм шаян»

Сілтеме

Күнтізбелік жоспар, оқулық 4 класс, авторы С.Рахметова, Т.Әбдікәрәм, Р.Базарбекова. Алматы «Атамұра» 2015

Жалпы мақсаты:

Қазақ халқының ұлы тұлғасы Ахмет Байтұрсынұлы шығармасының мазмұнымен таныстыра отырып, мысал жанры туралы түсінік беру; үш тілділікті насихаттау.

Күтілетін нәтиже

Оқушы диалогқа түседі, сын тұрғысынан ойлайды, өз ойын жүйелі айта біледі, шығарманы талдай алады, шығармашылықпен жұмыс істей білу қабілетін дамытады.

Оқыту нәтижелері

Ахмет Байтұрсынұлының тұлғасын үлгі ете отырып, мысалдың мазмұнын айқындай келе, ынтымақтастыққа, бірлікке тәрбиеленеді, сөздерді үш тілде айта алады.

Сабақтың жабдығы

Түрі

Сабақтың түрі: жаңа сабақ. Сабақтың типі: жаңа білім игеру. Көрнекілігі: 1. А. Байтұрсынұлы мен И. А. Крылов портреті, өмірбаяны бар суреттер, мысал сюжеті, маскалар 2. Мысал бойынша салынған сурет.

3.АКТ(проектор,үнтаспа)

Әдісі: (топтық жұмыс), түсіндіру әдісі, іздендіру, өздігінен білім алу әдісі.

Әдіс-тәсілдер:

Жекелей, жұптық, топтық жұмыстар;

«Зымыран сұрақтары»,

«Монологы», «Қауын мен қарбыздың диалогы»,

«Аялдама бекеттері», «Бес жолды өлең», «Бірге ойлаймыз, бірге талқылаймыз»

Сабақ барысы:

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Психологиялық ахуал

3 мин

«Сілкіп таста» тренингі, оқушылар өз бойларындағы сенімсіздік, ұялшақтық, ортаға кіре алмау қасиеттерін жеңу, өз ойын жеткізе білуге жігер-күш жинайды.

Оқушылар шеңберде жиналып, мұғаліммен бірге өз ойын айта отырып, сілкінеді, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

2 мин

Бүгінгі бағалау 5 критерий бойынша өзін-өзі бағалау бойынша алдарына қағаздар таратамын

Оқушыларға оқып отырамын:

«Зымыран» сұрақтары :

1. Төле биден тоғыз жасар Жетес тон сұрайды?

2. Домбауылмен жекпе-жекке шыққан Алпамыс батыр?

3. Ер Тарғынның сиынған бабасы Бітуәже ?

4. Төле бидің «тәттісі» оның ұйқысы еді?

5. Қобыланды батырдың тұлпары Тайбурыл?

6. Алпамыс батырды Ұлтан құл құшақтап қарсы алды?

7. Қорқыт ата өлімнен қашып жүрді?

8.Алдарды Шықбермес Шығайбай алдап жіберді?

9. Қарабатырға көмектескен Қарлығаш құс болды?

10. Күншуақ елінің құтқарушылары елінің еркектері болды?

Жауаптары: 1.жоқ 6. жоқ

2.жоқ 7.иа

3.иа 8.жоқ

4.иа 9.иа

5.иа 10.жоқ

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. « Қауын мен Қарбыз» •Қауын монологы 1-топ • қарбыз монологы 2-топ • «Қауын мен қарбыз» диалогы 3-топ «Қауын мен қарбыз» мысалының тәрбиелік мәні 4-топ ІІІ. – Балалар, бүгінгі жаңа сабағымызға байланысты үйге Ахмет Байтұрсынұлы жайында мағлұмат берген болатынмын. Қане, топта ой қорытуға уақыт беремін. Әр топ өз ойларынан мағлұмат беру, толықтыру. 1873 жылы қазіргі ғалым, ақын «Тіл құралы», Торғай өңірінде «Қырық мысал» дүниеге келген. 1938 жылғы қаралы Тұңғыш әліппені жазған, кезеңнің құрбаны болған. Проектордан: Байтұрсынов жайлы фотоларын көрсетемін.

Аудармашы. А. Байтұрсынұлы орыс халқының атақты мысалшысы И. А. Крыловтың мысалдарын аударған. Ал Крылов жайлы не айтқыларың келеді? Сол аударған мысалдарын «Қырық мысал» деген атпен кітап етіп шығарады.

«Аялдама бекеттері» әр топқа Ахмет Байтұрсыновтың еңбектерін жазу,таныстыру. Соның бірі - бүгінгі «Аққу, Шортан һәм Шаян» мысалы. Мысал деп адам бойындағы кемшіліктерді сынап, адалдық, әділдік, қайырымдылық сияқты жақсы қасиеттерді мадақтап жазатын шығарманы атайды. Мұндай шығармада өсімдіктер, жануарлар және құстар кейіпкер етіп алынады. Бүгінгі сабағымызда біз аққу, шортан, шаян жайлы мағлұмат алатын боламыз. «Аққу, шортан, һәм шаян» атты мысалмен үнтаспа арқылы,тыңдату,танысамыз.Қане,

VI. 1. Өлеңді мәнерлеп оқу. 2. Оқушыларға оқыту,

Проектордан видеосын көрсетемін, 3. «Аққу, шортан, шаян» суреттері салынған сюжет бойынша әңгімелетемін. Мысал мазмұны бойынша сұрақтар қоямын: 1 - топқа: Бұл мысалда кейіпкерлер не істемекші болды? 2 - топқа: Олар жүкті неге орнынан қозғалта алмады? 3 - топқа: Мысал бізді неге шақырады? VII. Ғибрат - үлгі, тәрбие, өнеге. Һәм - және Дүркін - дүркін - қайта - қайта Машақат – әурешілік,тағы қандай синониммен алмастыруға болады?

Жалғастыра оқыту,оқып отырып мәнін аштыру

4 топқа 4 шумақтан бөліп, олар кешенді талдау жүргізу, шумаққа бунақ буын сандарын санату. VIІ. Әр топқа тапсырмалар беру, Әр топ өз тапсырмасын тақтаға шығып қорғайды.(постер) 1 - топ: Аққу қандай құс? Шарада, логогриф, бес жолды өлең, эссе, метаграмма, жұмбақ құрастыру ұсынамын. Топ мүшелері талқыға салады. 2 - топ: Шортан қандай балық? Шарада, логогриф, бес жолды өлең, эссе, метаграмма, жұмбақ құрастыру 3 - топ: Шаян жайлы не білесіңдер? Шарада, логогриф, бес жолды өлең, эссе, метаграмма, жұмбақ құрастыру VIІI. Сергіту жаттығуы Ал, балалар, тұрайық, Қане қанат жазайық. Аққу болып ұшайық, Көлде жүзген балықтай, Жүзіп, жүзіп алайық. Шаянға ұқсап, былпылдап, Қане, айналып, қарайық. VIІІ. Шығармашылық жұмыс. І топ. «Аққулар» - А. Байтұрсынұлының түйінді ойы қай жерде жазылған? - Бұл мысал бізді неге шақырады? (Мысалдың тәрбиелік мәні балаларды бірлікке, ынтымаққа шақыру) ІІ топ. «Шаяндар» «Бірлік, ынтымақ» туралы білетін мақалдар жазу. ІІІ топ. «Шортандар» тобы Қабілетті оқушыларға арналған Осы мысалды сахналық қойылым ретінде дайындайды Бұл тапсырмада балалар алдын ала мысалды диалогке айналдырады,мысалды әр түрлі импровизация жасайды.

Өзін өзі бағалау критерийлер бойынша өздері жүргізеді. ІХ. Қорытынды: - Не үйрендік? Не білдік? Х. Мысалды мәнерлеп оқып, түсініп келу.Крыловтан тағы бір мысалын іздеп келу. Кейіпкерлердің суреттерін салып, әрқайсысына мінездеме жазу.

Топ басшысы топтағы оқушыларға бағалау парағын таратып берді.

Оқушылар «иә», «жоқ»

жауабын жазып отырды.

Әркім өз дұрыс жауабын санады

Әртүрлі ойда өз қауын, қарбыз ойын жеткізе біледі

«Қауын мен қарбыз»

диалогқа түседі, 4- топ пікірлесе отырып, тәрбиелік мәнін ашады

Үйде жинап келген мәліметті ортаға салады

Проектордан А.Байтұрсынов туралы ойларын толықтырады.

Орыс мысалшысы И.А.Крылов туралы мағлұмат айтты.

«Аялдама бекеттері» өздері оқыған еңбектерін жазу,қай топ көп жаза алды?

Үнтаспадан оқылымын тыңдату

Видеодан мысалды тамашалау

Мысалды кешенді талдады.

Әр топ бір шумақтан

Тармағы, бунағы, ұйқас түріне

тоқталып өтті

Сабақ бойынша не үйренгендері туралы әр қайсысы стикерге жауаптарын жазады.( тақтаға іледі)

Үй тапсырмасын тексеру 6 мин

Жаңа сабақ 20 мин

Оқулықпен жұмыс.

Сөздік жұмысы.

«Ой қозғау»

Сергіту сәті 2 мин

Бекіту, қорытындылау

8 минут

Бағалау

Кері байланыс

Үйге тапсырма