Адам баласының пайда болуы және дамуы.

10 сынып. Қазақстан тарихы

1. Сабақтың тақырыбы: Адам баласының пайда болуы және дамуы.

Орта палеолит және кейінгі палеолит

Сабақтың мақсаты:

• Жер бетіндегі алғашқы адамдардың пайда болуы мен дамуына тоқтала отырып, Қазақстан жеріндегі ежелгі тас дәуірі кезеңдерінің ерекшеліктерін көрсету.

• Оқушылардың өздігінен жұмыс істеуі арқылы олардың ой-өрісін дамытып, өзіне деген сенімін, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

• Отанын сүюге, тарихи-мәдени ескерткіштерді қадірлеп, мақтанышпен қарау сезімін ояту.

Сабақтың түрі: Жаңа білімді игеру

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. «Дүние жүзінің саяси картасы».

2. «Қазақстан б.з.б. VII-б.з. VI ғасырларында »картасы

3. «Қазақстан Республикасының саяси картасы».

4. «Адам баласының қалыпты даму кезеңдері»,

5. «Ежелгі тас дәуірі», т.б. тірек-сызбалар.

6. Техникалық құралдар.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• Оқу құралын тексеріп түгелдеу

• Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

• Өткен жылға материалдарды қайталау.

Сабақтың жоспары:

1. Адам баласының пайда болуы және оның дамуы.

2. Ежелгі тас дәуірі

3. Орта палеолит

4. Соңғы палеолит

5. Ежелгі тас дәуіріндегі адамдардың қоғамдық құрылымы.

Жаңа материалды түсіндірер алдында оқушыларға «Тас дәуірі», «Ежелгі адамдардың өмірі» деген сөздерді естігенде естеріңе не түседі? Деген сұрақ қойып,оқушы ынтасын сабаққа аударып, олардың бұрынғы алған білімдерін қайта жаңғыртып, өзім жетелей отырып талдап беремін (2-3 мин). Жауаптарын тақтаға жазуға болады.

Сабақ жоспарындағы бірінші, екінші мәселелерді түсіндіру барысында дидактикалық материалдарда берілген «Адам баласының қалыпты даму кезеңдері», «Ежелгі тас дәуірі» тірек-сызбаларын пайдаланамын. Бұл оқушылардың есте сақтау қабілетін жаттықтыра түседі. Мәтіннің негізгі мазмұнын жүйелеп беруге мүмкіндік жасайды.

Сонымен қатар ежелгі адамдар өмірінен алынған, тастан жасалған еңбек құралдарының, т.б. суреттерін пайдаланамын. Картаны да үнемі пайдаланамын.

Төмендегі сұрақтар арқылы оқушылардың түсінігін байқаймын.

1. Адам баласының алғашқы ата-тегі гомонидтер тұқымына жататын рамапитек қаңқасының қай жерлерден табылғанын картадан көрсетіңдер.

2. Ғалымдар адам баласының біртіндеп дамуын қанша кезеңге бөледі? Оны қалай дәлелдеп отыр?

3. Ежелгі тас дәуірі қанша кезеңге бөлнеді, оларды атап шығыңдар.

4. Ғалымдар Қазақстанның ежелгі тұрғындарын адамның қалыпты дамуының қай кезеңімен сәйкестендіреді, оны немен дәлелдейсіңдер?

Жоспардың үшінші, төртінші мәселелерін оқушыларға бөліп беріп, (мыс: үш топ), төмендегі сұрақтарға жауап дайындайды.

Әр топқа берілетін сұрақтар.

І

1. Орта палеолот кезеңі адамзат дамуының қай кезеңіне сәйкес келеді?

2. Бұл кезеңнің тұрақтары Қазақстанның қай аймақтарынан табылған? Картадан көрсетіңдер.

3. Адамдар құрал жасаудың қандай жаңа тәсілдерін меңгерді?

ІІ

1. Кейінгі палеолит кезеңін ғалымдар адамдардың шын мәніндегі тарихи өмірінің басталуы деп не себептен айтқан, дәлелдеңдер?

ІІІ

1. Кейінгі палеолит кезеңінде адамдар өмірінде еңбек, аңшылық құралдардың қандай жаңа түрлері мен тәсілдері пайда болды?

2. Осы кезеңде адамдар тұрағын көбінесе қай жерлерге салған, оның себебі қандай?

3. Кейінгі палеолит кезеңінің ескерткіштерін археолог ғалымдар Қазақстанның қай аймақтарынан зерттеп әлемге әйгілі етіп отыр?

Оқушылардың жауаптарын толықтырып отырамын. Жоспарда көрсетілген соңғы мәселеде адамдардың қоғамдық құрылысында да алға дамытушылық болғанын, ашель-мустье кезеңдерінде ұжымдық қатынастың жаңа түрі пайда болғандығына оқушылардың назарын аудару..

Алғашқы рулық құрылыс аналық рулық құрылыстың мәнін, ерекшеліктерін ашып, сабақты қорытындылаймын.

Пысықтау сұрақтары арқылы сабақты бекітіп, үйге тапсырма беремін.

Бағалау:

Үйге тапсырма: § 1 бойынша сұрақтарға жауап дайындау. Картамен жұмыс.