«Ауғанның от-жалыны»
Кеңес әскерлерінің Ауған жерінен шығарылғанына 28 жыл толуына арналған дөңгелек үстел
Мақсаты:
Өз Отанына шексіз берілген, патриоттық рухы жоғары, қайсар жауынгер ағалар ерлігін үлгі ету;
Ауған соғысында опат болған рухына тағзым етуге, есімдерін қастерлеуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: интерактивті тақтада көрсетілетін слайдтар, деректі кинофильм.
Шақырырылған қонақтар: ауған соғысының ардагері: Нургалиева Ляззат Мубараковна, алғашқы әскери дайындық пәнінің оқытушысы Аблайханов Аян Аблайханович
Кездесу барысы
1-Жүргізуші
- Қайырлы күн құрметті де қымбатты келген қонақтар, ұстаздар мен оқушылар!
2-Жүргізуші
– Добрый день, дорогие гости, уважаемые преподаватели, студенты!
1-Жүргізуші
- 1979 жылы желтоқсан айында Кеңес үкіметінің ұйғаруымен Ауғаныстан жеріне Кеңес әскерлерін енгізу туралы шешім қабылданды. Соғыс– зұлымдық. Жазықсыз төгілген қан. Тарих жылнамасынан өзінің қаралы, нәубет жылдарымен орын алған зұлматтың бірі –Ауған соғысы. Ауған соғысы 1979 жылдың 27 желтоқсанында КСРО қарулы күштерінің Ауғанстанға басып кіріп, оның ішкі істеріне қол сұғуы салдарынан тұтанған соғыс.
2-Жүргізуші
28 лет назад закончилась десятилетняя война в Афганистане. В учебниках еще не описаны эти события, хотя они сыграли существенную роль в истории стран бывшего СССР. А знание истории необходимо, т.к. тот, кто не знает прошлого, осужден на повторение пройденных человечеством ошибок.
1-Жүргізуші
Құрметті қонақтар, сол кезде қатерге бел буып, батырлықпен қайсарлықтың үлгісін көрсетіп, қаһармандық танытқан, өздерінің Отан алдындағы парызына адал болған Ауған соғыс ардагерлеріне арналған кездесуімізді ашық деп жариялаймыз.
2-Жүргізуші
-10 жыл бойы байтақ елдің тыныштығын бұзып, бұл дүниеден бейхабар періштедей жаны пәк сәбилердің шырылын шыңыруға шым батырған Ауғаныстандағы сұрапыл соғыс 9 жыл 10 айға созылды.
-Жау дейміз-ау, қолдан жасап жауынды, саясаттың солақайы уландырған тамырды, бауырына бауыздап балдай ішкен Кеңестің ол сұрапылды, дауылды заманы еді..
-Осындай ауыр аманат арқалап, өмір мен өлім белдескен қанды шайқасқа қатысып, батылдық пен ерліктің ерен үлгісін көрсеткен қаһарман жерлестеріміз бізідің ортамызда. Бүгінгі мерекелік іс-шараға қатысушы қонағымызбен таныстырайық.
Ауған соғысының ардагері : Нургалиева Ляззат Мубараковна
Алғашқы әскери дайындық пәнінің оқытушысы Аблайханов Аян Аблайханович
1-оқушы
-Армысыздар, ауғандық жауынгерлер
Жырым бар жараланған, жаныңды емдер .
Өлгендерді жәннәтта болсын жаны ,
Тірілерің мың жаса , дәуірлеңдер!
Ерлік қылған ағаларым , аспан асты , жер үсті,
Біз сәндікке кимегенбіз деп шалбар менен бөрікті
Отан ана алдындағы өтеймін деп борышты,
Аттандыңдар, атқардыңдар соғысты.
2-оқушы
Время выбрало нас,
Закрутило в Афганской метели.
Нас позвали друзья в грозный час-
Мы особую форму надели.
И в огни горных трудных дорог,
Своей кровью крапили походы.
Не заметили в вихре тревог,
Как минуты прессуются в годы.
3-оқушы
-Жастығыңмен жауға атылдық оқ болып.
Әндететін кезің еді төс керіп,
Жаудың оғы сан мүшеңді төрт бөліп,
Кейбіреуің кеттің мүлде жоқ болып
4-оқушы
Отан үшін оққа тос кеудеңді,
Ерлігіңді, өрлігіңді ер көрді .
Бірге аттанған бауырларың жер жастанды , жерленді
Жебейді олар әруағымен сендерді.
Аналардың көл боп аққан көз жасы,
Жетім- жесір тағдырларын ойлашы .
Сол күндерді көрмесін бұл халқымыз,
Елі үшін құрбан болған ер басы.
2-Жүргізуші
-Как известно, в результате апрельской революции 1978 года в Афганистане был создан новый национально-прогрессивный строй, устранен деспотичный шахский режим, привлечены широкие народные массы на сторону революции, осуществлена земельная реформа, большое количество земли было продано в интересах народа.
1-Жүргізуші
Азаматтық алу, бейбіт өмірге қол жеткізу қай халыққа да оңай түспеген. Өткен әрбір соғыс мыңдаған, миллиондаған адам шығынын әкеліп , қаншама мемлекетті күйретумен тарихта таңба болып қалды.
2-Жүргізуші
-Революционные события в Афганистане встретили ожесточенные сопротивления внешних врагов. Со стороны Пакистана, Ирака, Китая была развернута непрерывная подрывная деятельность. В свою очередь, реакционные остатки старого режима развернули борьбу против революционного строя. Все это создало угрозу ликвидации того, что принесла афганскому народу апрельская революция. Новое государство обратилось к правительству бывшего СССР с просьбой об оказании политической и материальной помощи, включая военную поддержку. И бывший Советский Союз оказал такую поддержку. 24 декабря 1979 года было принято решение о вводе войск в Афганистан. Война в Афганистане длилась 9 лет и 10 месяцев.
1-Жүргізуші: Экранға назар аударайық.
2-Жүргізуші
-Афганская война длилась 3.341 день, а завершением считается официальная дата окончания вывода ограниченного контингента-15 февраля 1989 года. О мужестве и героизме воинов 40 –й армии, то есть ограниченного контингента советских войск в Афганистане, свидетельствует такой факт: за годы службы в составе ограниченного контингента более 200 тысяч солдат, прапорщиков и офицеров награждены орденами и медалями, 72 военнослужащих удостоены высокого звания Героя Советского Союза, 25 солдат и офицеров получили это звание посмертно.
1-жүргізуші:
-Ер қадірін назарын тасалаудан
Қай ел тауыпты?
Ия, Ерлікті жасамаудан
Бағаламау әлде –қайда қауіпті –деп Мұхтар ағамыз жырлағандай, еліміздің қайсарлы қаһармандарын ұмытпауымыз керек.
Статистика бойынша:
-Ауған жеріне 23.000 жерлестеріміз аттанып, борышын атқарды.
-761 жауынгеріміз қаза тауып, қазақ жеріне жерленді.
-26 жауынгер із –түссіз жоғалған.
-1000 адамнан астам инвалид мүгедекке шалынды.
-1000 жауынгерден астам өз жеріне оралып, алған түрлі жарақаттарының кесірінен ауырып қаза болды.
2-Жүргізуші
- Из Балхаша в Афганистан были призваны более 90 человек, трое из которых - Анатолий Антонов, Самат Нургалиев погибли, показав пример мужества и верности воинскому долгу. Наши сердца наполняются неистребимой печалью от утраты воинов, гордостью за тех, кто с честью исполнил воинский долг на афганской чужбине. Среди них – выпускник нашего колледжа: Анатолий Антонов Владимирович
Антонов Анатолий Владимирович – воин- интернационалист. Родился 11 ноября 1966 года в городе Балхаш , Джезказганской области.
Он был одним из тысячи , отправленных в Афганистан «для оказания интернациональной помощи афганскому народу», как писалось тогда в официальных документах.
В 1986 году закончил Балхашский горно- металлургический техникум . В техникуме Антонов входил в штаб учебного сектора,участвовал в смотрах художественной самодеятельности, конкурсах политической песни. Антонов входил в состав спортивной команды,которая всегда защищала честь техникума в городе и в области. Навсегда запомнились ему туристические походы,комсомольские субботники.
Анатолий Антонов был в списке лидеров,успевал заниматься и учебой,и спортом,если надо,мог выступать на сцене,надо-шел собирать металлолом. Так жила тогда, в восьмидесятые годы прошлого столетия, вся советская молодежь,во всяком ее случае, передовая ее часть.
Об этом пишет и классный руководитель Герасименко: «За время учебы в техникуме Анатолий показал крепкие знания по предметам. Отличается живостью ума, большой подвижностью. Активно участвовал в трудовых субботниках, добросовестно и в срок выполняет общественные поручения. Занимается спортом. Увлекается чтением художественной литературы. Пользуется авторитетом у товарищей».
К официальной харастеристике надо добавить,что Анатолий получил диплом с отличием по специальности электрооборудование промышленных предприятий. На производственной практике во время учебы в техникуме и потом уже с дипломом техника-электрика Анатолий некоторое время работал электрослесарем в цехе сетей и подстанций производственного объединения «Балхашцветмет».
Афганский период жизни отражен в наградном листе А.Антонова. Призван Балхашским горвоенкоматом 12 апреля 1986 года. А через 12 дней он был уже в Афганистане.
А.Антонов уже с 24 апреля по 16 августа 1986 года был водителем в воинской части 11982, с 16 августа 1986 года по 22 июля 1987 года он старший водитель-регулировщик в воинской части 51854,с 22 июня 1987 года по 21 марта 1988 года-водитель еще в одной воинской части 51884.
Участвовал в 19 боевых операциях по ликвидации формирований мятежников. Выполняя боевое задание , верный военной присяге , проявив стойкость и мужество, был тяжело ранен и умер 21 марта 1988 года. Награжден орденом Красной Звезды - посмертно.
Захоронен 29 марта 1988 года в городе Балхаш.
С той чужой войны ему не суждено было вернуться.Теперь о нем напоминает обелиск , поднявшийся в балхашской степи.
1-Жүргізуші
Еске алып құрметтейміз,
Құрбандардың рухын.
Қабірлері нұрға толсын,
Суық көрде жылынсын.
Есіл ерлер ескерткішке
Айналсаңда біз үшін
Мәңгі бақи тірісіңдер, тірісің!
2-Жүргізуші
-Почтим минутой молчания память воинов, павших на этой войне.
1-Жүргізуші:
-Өтер жылдап, ауқыт тағы алыстап
Тағдыр талай тауқыметін табыстар.
Өздеріңді жырлап өтер ұрпағың
Ауғандағы азап шеккен арыстар- деп ақын жырлағандай, өмір тоқтамады , ерлік өлмеді , замандарға жалғаса берді. Бұған дәлел бүгінгі ортамызда жүрген ауғандық жауынгерлеріміз, бейбіт өмірдегі жарқын істері, қоғамдық жұмыстарға белсенділіктері, түрлі кәсіпті игерудегі ерен еңбектері.
2-Жүргізуші:
Өмірінің өлшеулі бір бөлігі, жауқазын жастық шағының сүбелі үлесін оқ пен от астында өткізіп, тағдырдың жауызымен елге аман –сау оралып, туған жерімен қауышқан майдангер ардагерлерімізбен кездесіп, бүгінгідей сұхбат жүргізіп, естеліктерін тыңдау –біз үшін бір ғанйбет. Құрметті Ляззат Мубараковна, естен кетпес естеліктерден үзінді айта отырсаңыз.
Сөз кезегін ауған соғысының ардагері Нургалиева Ляззат Мубараковнаға беріледі.
Ауған соғыс ардагерлерінің әңгімесін тыңдау, сұрақтар қою, пікір-алмасу.
Ардагермен сұхбат:
- Бастан өткізген қиындықтарды ұмыту мүмкін емес қой. Ал сіздің әскери борышыңызды өтеу қай жерде басталды, алғашқы кездерде қандай қиындықтар болды? Ауғанстан несімен есіңізде қалды? (Пережитое – невозможно забыть. А как начиналась ваша служба, как вы входили в четкий армейский ритм, чем вам запомнился Афганистан?)
- Солдат өмірі тек қиындық пен сәтсіздіктерден тұруы мүмкін емес қой, еске алатындай көңілді де қызықты сәттеріңіз болған шығар, соның біреуін еске түсіріп айтып бере аласыз ба? (Солдатская служба слагается не только из трудностей и проблем. Нет. Я думаю, что немало было радостей и светлых минут. Помните ли вы подобные эпизоды сегодня?)
- Біздің халқымызда ертеден досқа қол ұшын беру, көмек көрсету – үлкен мәртебе, әрі парыз болып есептелген. Ұлы Отан соғысы кезінде бұл принцип яғни, адал достық жеңіске жетуге көмектесті. Ал «Достық қиындықта шындалады» дейміз, Ауған жерінде осындай достық жеңістерге жетулеріңізге көмектесті ме? (У нашего народа испокон веков считалось, что помочь другу, спасти его – высшая честь. Этот неписаный принцип помогал советским воинам побеждать в годы Великой Отечественной войны, помогал он и на земле Афганстана. А с вами были подобные случаи …?)
- Сіздің пікіріңізше, Ауған соғысының басты сабақтары не деп ойлайсыз? (На ваш взгляд, каковы главные уроки той войны?)
2-Жүргізуші:
Мы знаем поименно многих героев-интернационалистов, совершивших подвиги на афганской земле. Они заслужили, чтобы их имена помнили. Среди них еще один выпускник нашего колледжа: Балқыбеков Талғат Қадырберлиевич
Балқыбеков Талғат Қадырберлиевич закончил 8 классов в средней школе №10 г.Балхаша, затем продолжил учебу в Балхашском горно-металлургическом техникуме на факультете «Техническое обслуживание ремонт автомобилей». Был активистом группы. Балкыбеков Т.К. в 1986 году, после окончания техникума, Балхашским гор-военкоматом был призван в ряды Советской Армии и направлен для прохождения службы в составе ограниченного контингента войск в Республику Афганистан.
Подготовительные курсы проходил в г. Термезе, на границе Узбекистана с Афганистаном, в течение трех месяцев. После окончания курсов служил в г. Хайратоне водителем автомашины «Камаз» отдельной автороты 261 батальона. Боевая задача автороты заключалась в перевозке и обеспечении боеприпасами сороковой Армии, расположенной в г. Кабул, в доставке медикаментов и продовольствия. Службы -2,5 года. Продление срока службы было вызвано началом вывода войска из ДРА.
В 1985 году начал свою трудовую деятельность на заводе им.Лихачева (ЗИЛ) слесарем механосборочных работ 3 разряда.
В 1986 году был принят на БГМК в АТП слесарем по ремонту автомобилей по 4 разряду.
В 1989 году работал в Балхашской АШ ДОСААФ водителем-инструктором, потом вернулся на БГМК ЦРЭО, слесарем-ремонтником 3 разряда
С 1989 года по 1991 год работал в Артели старателей «Каззолото», водителем а/м «Татра».
В 1991-1992 гг. в грузовом АТП, водителем 3 класса.
В 1992-2006 гг. – РСУ РСК водитель, механик по грузоподъемным механизмам, механик по крановому хозяйству.
В 2006-2009 гг. –ЦПСК оператор пультоуправления 6 разряда, водитель автомобиля 3 класса.
В 2009 года по 2011 г. Инженер-механик автогруппы на Балхашской ТЭЦ.
С 2011 г. Работает в должности председателя Профкома ОО “Отраслевой профсоюз работников Группы компаний «Казахмыс»”, «Кәсіп Қазақмыс» на Балхашской ТЭЦ.
Награжден медалями
«От благодарного афганского народа»
«70 лет Вооруженных Сил СССР»
«За боевые заслуги»
«Воину-интернационалисту»
«10 лет со дня вывода войск из Афганистана»
«20 лет дня вывода войск из Афганистана»
«За боевые заслуги» награжден за спасение жизней десятков мирных жителей и однополчан, проявленные мужество и отвагу.
В 2009году в городе Балхаш было организовано общественное объединенное «Боевое братство ветеранов и инвалидов войны в Афганистане», в котором Балкыбеков Талгат Кадырберлиевич с 2009 года по настоящее время является заместителем председателя.
1- Жүргізуші:
- Біздің еліміз – көп ұлтты халық. Енді сол сұрапыл Ауған соғысында елімізден тек қана қазақтар емес, сонымен қатар өзге ұлт өкілдері де қан төкті. Оларға біз алғыс айта отырып, басымызды иеміз.
2 - Жүргізуші:
Сонау Ауған жерінде қару асынып мұң арқалаған сын сағаттарда бірін - бірі бауыр дескен азаматтар бүгінгі таңда еліміздің түкпір - түкпірінде еңбек етуде. Аяулы ағалар уақыт тауып келгендеріңізге рахмет! Сіздерге ұзақ ғұмыр, денсаулық, жанұяларыңызға бақыт тілейміз! Аспанымыз ашық болсын, бейбіт өмір жасай берсін.
Құрметті қонақтар! Бейбіт өмірдің баға жетпес бақытты күндерінде амандықпен дидарласайық
