ТРИЗ технологиясын қолдана отырып ересек топқа арналған ашық сабақ
Кешенді сабақ.тақырыбы «Көңілді бауырсаққа кеңестер»
Бағдарламалық мазмұны. Балалардың сөйлеу және бейнелеу өнері,ойлау қабілеті негізінде ТРИЗ элементтері арқылы,тілін сөйлеуін дамытып, қойылған сұрақтарға,толық жауап беруді логикалық ойлау қабілетін, болжай білу, қиялдау, проблемалық жағдайдан өзіндік шешім қабылдап шығуға тәрбиелеу,дамыту.Бір-біріне деген өзара сыйластығын,достығын дамыту.
Сөздік: шайыр, сенгіш, тыңдамау, батыл, темір, ағаш.
Құрал-жабдықтар: альбомды парақ (сиқырлы айна), акварельді бояулар, жуан және жіңішке қылқаламдар, ыдыстағы су, заттық суреттер
Әдіс-тәсілдері: көрнекіліктер, проблемалық жағдаяттарды шешу, тәжірбиелік ізденіс, сөздіктер..
Сабақ барысы
Шаттық шеңбері.
Ән "ертегілер елінде".
Тәрбиеші: - бізді таныс әуен ертегілер еліне шақырады, жәнеде біз білеміз балалар оны қайдан іздеу керек екенін! Көзімізді жұмып қиялымызбен ертегілер еліне аттанайық.(көздерін ашады,экранда кітап корсетіліп, аудио дыбыспен сөйленеді) - Ой,қараңдар балалар! Сиқырлы ертегілер үйшігі дегеніміз – ол кітап! Сәлеметсің бе сиқырлы ертегі кітап!
Сәлеметсіңдер ме ,балақайлар!
Балалар,қараңдаршы, мына кітап жарылайын деп тұр ма,ішінен бір кейіпкер шығатындай болып тұр.Мүмкін, қасқыр ма,мүмкін аю болмасын! Қазір қағып көрейін, тук-тук-тук!-
- бұл ертегі үйшікте кім тұрады ? кім бізге қонаққа келгісі келеді? тук-тук-тук!
Кітап: -маған бес сұрақ қойыңдар,және тезірек шешіңдер!
Міне, тосын сый балалар! Шешеміз бе?
Жақсы, біз сиқырлы керемет бес сұрақ қоямыз иа балалар! Жауабын дұрыс табу үшін сұрақты дұрыс қоя білуіміз керек.
Бірінші сұрақ:
- ертегі қаһарманы,сенің көлемің қандай?
Кітап: - мен қояннан кішкентаймын,бірақ тышқаннан үлкенмін.
Тәрбиеші:
-Елестетіп көріңдер,қояннан кішкене болса,тышқаннан үлкен болса,қолымызбен көрсетейік.(3-4 бала жауап береді)
Балалар:
Ертегі қаһарманы, сенің түсің қандай болады?
ақшыл-қоңыр, ақшыл-сары және аздап қызғылт.
Т әрбиеші: біз енді білеміз? (Балалар жауап береді: көлемі және түсі)
Балалар: - Ертегі батыры, ал сенің пішінің қандай?
Кітап : - менің пішінім қарапайым – шар тәрізді
Балалар: Ал сенің материалың қандай?
Кітап: ұн, қаймақ, қант..
Тәрбиеші : -егер осы өнімдерді араластыру керек болса не шығады? жауабын кім айтады?
Балалар: Қамыр
Тәрбиеші: біз қанша сұрақтар қойдық?
Балалар: 4
бесінші сұрақты қояйық. Өте мұқият тыңдаймыз!
Балалар: - Ертегі батыр, сен не істей аласың?
Мен жолмен домалап ән алғанды ұнатамын!
Тәрбиеші: сонымен таптық па балалар!
Балалар.. Бауырсақ !!!
Воспитатель: қанеки, тексеріп көрейік пе?,кітаптан сиқырлы кейіпкер шығады (кітапты ашады,ішінен бауырсақ шығады)
,Мінеки балалар! Біздің сиқырлы ертегі кітабымыздан бауырсақ келді бізге.біздің сұрақтарымыз көмектесті ме? бірақта біз не үшін қуанамыз? оның мінезі қандай?,өзі қандай?
(Балалар:Көңілді, тентек, сәл тыңдамайды, батыл, ерке...)
Тәрбиеші: Қалай ойлайсыңдар бауырсақ мейірімді ме?
Балалар: Иә!
Тәрбиеші: Ал неге осылай шештіңдер?
Балалар: Өйткені ол үнемі күліп жүреді! Өйткені ол ешкімді ренжітпейді!
- міне енді түсінікті болды, неге біз бауырсақпен кездесуге қатты қуанғанымыз! Ендеше бауырсақпен жақынырақ танысып дос болайық!
(топқа бауырсақ келеді) Амандасады,балаларға:
- мені тез тауып алдыңдар,қандай керемет баласыңдар!
- ой бауырсақ,сен кішкентайсың,нәзіксің,қорғансызсың,саған орманда өмір сүру қиынға соғады,мұнда жыртқыш аңдар өте көп!
. Балалар: Түлкі жеп қоюы мүмкін.
Тәрбиеші: не істеу керек,орманда жалғыз жүруге болама?
Жооқ, анаңмен немесе әкеңмен бару керек,немесе сенімді досыңмен!атаңмен,әжеңмен...
Дұрыс,балалар!біз бауырсақтың достарымыз ба?
Ендеше бәріміз бірге қалай шығамыз серуенге ....
Жолмен жүреміз,шұңқыр жерлерден секіреміз,жазық көгалда жүгіреміз! (балалар қимылмен қайталайды) жаңбыр кап-кап кап
(Логоритмдік жаттығу
упражнение «Дождь» Е.А. Алябьевой.)
Вдруг закапал дождь (дети встают)
Кап-кап-кап (дети ритмично щелкают пальцами рук)
И по лужам ты идешь
Так-так-так (топаем ногами)
Ветер шелестит листвой
Ш-ш-ш (потираем ладонь о ладонь)
Спрятал кудри под листвой
Тш-тш-тш (потираем ладони о колени)
Дождь сильнее застучал
Кап – кап - кап (постучать указательным пальцем одной руки о ладонь другой)
Скоро дождик ливнем стал
Кап – кап - кап (хлопки).
Тәрбиеші; балалар біздің бауырсақ ойланып қалды жаңбыр жауған жақсы ма, жаман ба,жауабын табуға көмектесеміз бе
Ойын, «ЖАҚСЫ-ЖАМАН»
Балалар жауап береді: жаңбыр жауды- барлығы өсуде - бұл жақсы, бірақ алау жағуға болмайды - бұл жаман; жаңбырдың шуылымен ұйықтаған - бұл жақсы, бірақ далада көп жүрсек суықтап қаламыз - бұл жаман; жаңбыр барлық шаңды басады - бұл жақсы, бірақ қыдыруға болмайды,жердің бәрі балшық –ол жаман, күңгірт - бұл жаман; арықтан сулар жүгіруде – жақсы, ал жолдың тайғақ болуы– жаман, жаңбырдан кейін кемпірқосақ пайда болады – бұл жақсы.
жақсы. Тәрбиеші: Ал Бауырсаққа жаңбыр қалай , бұл-жақсы ма немесе жаман ба?
Балалар: Жаман ол мыжылып қалады, ол бұзылып Жақсы: қолшатыры болса жақсы болар еді,жаңбыр іздерін шайып кетеді, түлкі таппай қалады., т.
Воспитатель: Дождь прошел и Колобку пора возвращаться в сказку. Что же Колобку можно посоветовать, чтобы его не съела Лиса?
Дети: Не нужно хвастаться! Пусть он спрячется! Пусть он Лисе курочку принесет - она будет сытая!
Воспитатель: Может ему как – то измениться? Почему всем хочется его съесть?
Дети: Потому что он вкусный.
Воспитатель: Давайте изменим его вкус. А как?
Дети: Можно его посолить или сильно поперчить, или намазать горчицей.
Воспитатель: А можно сделать что-нибудь, чтобы его было неприятно трогать?
Дети: Можно измазать в грязи, можно ему иголки прилепить.
Воспитатель: А как их можно прилепить?
Дети: Можно воткнуть, а можно прилепить на мед или смолу, а еще его можно сделать сильно горячим или сильно холодным.
Воспитатель: Колобок не только вкусный он и приятно пахнет. Что же тут можно изменить?
Дети: Пусть он пахнет лекарствами, краской…
Воспитатель: А поможет Колобку, если он будет не из теста, а из чего-нибудь
другого?
Дети: Да. Если его слепить из глины или снега, если его сделать из железа…
Воспитатель: Бедный Колобок, получается, что для того, чтобы тебя не трогали нужно быть страшным и неприятным? Нет. Надо придумать еще что-нибудь.
- Ребята, я кажется, знаю одно место где наш Колобок может меняться как ему захочется. Есть в одной сказке кривые зеркала. Обычное зеркало отражает нас точно такими, какие мы есть, а кривое зеркало меняет. Одно зеркало меняет размер- посмотрится Колобок в такое зеркало и вдруг станет другого размера. Как он может измениться?
Дети: Он может стать совсем маленьким и его не заметит лиса, или наоборот слишком большим и лиса испугается.
Воспитатель: А еще есть кривое зеркало, которое меняет цвет. Как может измениться Колобок?
Дети: Он может стать красным, синим или зеленым.
Воспитатель: А это поможет ему спастись от Лисы?
(Дети могут не ответить)
Воспитатель: Если вдруг зима и кругом снег. Какого цвета нужно быть Колобку?
Дети: Белого, чтобы его не видно было.
Воспитатель: А летом? Осенью? Значит и зеркало, которое меняет цвет тоже может пригодиться. А еще есть зеркало, которое меняет форму.
Дети: Колобок может стать квадратным, треугольным и т.д.
Воспитатель: А может приобрести сложную форму похожую на разные предметы – камешек, шишку, орешек, грибок, самолет. Это может помочь ему? Пройдется Колобок по городу кривых зеркал и станет совсем другой. Другого цвета, формы, размера. Хорошо, что нет зеркала, которое меняет настроение. Нам не нужен сердитый или злой Колобок. Пусть он будет таким же веселым и добрым! А как вы думаете? (Вопрос – ловушка на возможность высказывания собственное мнение).
Дети: Пусть он сердится на Лису. Она его будет бояться. Пусть он будет разный. Пусть он не будет сильно доверчивый.
Воспитатель: Мы дали, на мой взгляд очень мудрые советы нашему другу – Колобку. Теперь осталось ему помочь и сделать Кривые Зеркала, которые он сможет взять с собой. Давайте нарисуем «Кривые Зеркала».
Дети берут шаблоны зеркал и в месте отражения рисуют изменившегося Колобка. Дети используют разные изобразительные средства – краски, карандаши, тампоны, тычки.
(Воспитатель проговаривает с каждым индивидуально, тихо, как ребенок хочет изменить Колобка и какие изобразительные средства будет использовать.)
В конце занятия проводится рефлексия.
Воспитатель: Ребята, я получила огромное удовольствие от нашего занятия. А вы? Хотелось бы увидеть это на ваших смайликах. Дети рисуют свое настроение и показывают воспитателю.
Ребята, а почему у вас хорошее настроение?
Дети. Потому что мы помогли нашему другу Колобку. Подсказали, как можно спастись от лисы. (Звучит песня «Дружба»).
