Күні: 13 .04.2017 Сынып: 6 «а», «ә» Пәні: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Демеулік шылаулар.
Сабақтың мақсаты:
1.Демеулік шылау бойынша түсінік беру.Білімдерін кеңейту, жаттығу жұмыстарын жүргізу
2.Оқушылардың тілін , ойын , сөздік қорын молайту, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
3.Оқушыларды ұқыптылыққа, әдемі, таза жазуға баулу.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кеспе қағаз, таблица
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, талдау, жаттығу,түсіндіру
Пәнаралық байланыс: ана тілі,әдебиет,тарих
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1.Сәлемдесу.
2.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу
3.Сабаққа зейіндерін аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Семантикалық карта
| Жалғаулықты шылаулар | Ыңғайластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: | Қарсылықты қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: | Талғаулықты қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: | Кезектестік қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: | Себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: | Шарттық қатынасты білдіретін жалғаулық шылаулар: |
| Күндіз олар не өзіне жем іздейді,не өзінің басқаға жем болмауын көздейді. |
|
| + |
|
|
|
| Менің кім екенімді Жұмабайға айтып берді,сондықтан ол менен қымсынбай сөйледі. |
|
|
|
| + |
|
| Егер жау берілмесе, оны құртар болар. |
|
|
|
|
| + |
| Абайдың қысылғанын Ділда сезді, бірақ ол түк өкінген жоқ. |
| + |
|
|
|
|
| Қолдары біресе мылтық ұстаған қолдарына жабысады,біресе мылтықты ұстаған қолдарына таласады. |
|
|
| + |
|
|
| Мағаш пен Кәкітай осы тұста бөгеліп қалды да, Әбіш әлгері басты. | + |
|
|
|
|
|
| Көксерек-арлан,сондықтан бұның бойы биіктей береді. |
|
|
|
| + |
|
| Жанат пен Жомарт әңгімелесіп тұр. | + |
|
|
|
|
|
| Не Көкше, не оның балапан таулары, не көлдері еш уақытта Асқарды тойғызған емес. |
|
| + |
|
|
|
ІІІ.Жаңа тақырып. Демеулік шылаулар.
| Демеулік шылаулар -өзі шылауында тұрған сөзге я сөйлемге күшейту,тежеу, шектеу, сұрау,болжалдық, күмән сияқты қосымша мағына үстейтін шылау түрі. Мысалы: Сен де -бір кірпіш, дүниеге, Кетігін тап та ,бар қалан! Бұлардың көпшілігі көшпенді рулардан келген-ді .Қырсық әкені Абай кінәлапты -мыс. | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| Сұраулық демеуліктер:
| Күшейткіш демеуліктер:
| Шектік (тежеу) демеуліктері: | Болжалдық демеуліктері:
| Болымсыздық немесе қарсы мәнді, салыстыру демеуліктері : | Нақтылау мәнді демеліктер:
| Қомсыну мәнді демеуліктер: |
| ма(ме,ба,бе,па,пе) ше | -ақ,-ау,-ай,-да (де,та,те) | ғана, (қана), тек, кейде, -ақ | -мыс,(-міс) | түгіл, тұрсын, тұрмақ | қой, (ғой), -ды, (-ді, ты,-ті) | екеш |
ІV. Оқулықпен жұмыс.
332-жаттығу. Демеулік шылаулардың қай сөз табына ,қандай тұлғалы сөзге тіркесіп тұрғанын көрсетіңдер.
1.Шын айтып тұр ма, әлде тағы да бір құрған қақпаны ма? -Есебі көзіме түскен жоқ па дегенім ғой. Ағытылып қашты ма, жоқ біреу ұрлады ма? Мәліктің аудан орталығынан оралғанына жарты-ақ сағат болған-ды, жуынып, киімін ауыстырып, жаңа ғана Раушан екеуі тамақ ішейін деп отырып жатқан. 2.-Осы жерді бір айналып қана түсейін. 3.Екі-үш күн қиналып, жеттік-ау.Діншіл болды ма, жоқ па?
333-жаттығу. Демеулік шылауларды табыңдар, мағыналарын анықтаңдар, жазылуын түсіндіріңдер.
-Еңбегім бар емес пе еді? Өзім ғана емес, жас балам анау,өзің атаған Бөрібасар да қозышаң боп жүр ғой,-деді.
-Есесі кетіп жүр ме екен? Жерін алсам, жемін бермеуші ме едім?
-Қалқам-ай, мынау атыңның мінезі қалай өзі? Сақ болшы!-деді.
-А-ай, бәйбіше-ай, қаріп-қасердің көзін ойғаның осы да. Баламның адам атын алып, ит атын қойғаның сол екен ғой! - деп, шал түңіліп қозғала берді...
-Әбішім, жаңа заман елшісіндей болдың-ау!..
-Ой,Өтегелді-ау,жер астынан шықтың ба, жаным-ау? Сиқырың бар ма? Мүлде көрінбейсің ғой,-деді...
V.Сабақты бекіту.
| Септеулік шылау | Жалғаулық шылау | Демеулік шылау | Ұқсастығы | Айырмашылығы |
|
|
|
|
|
|
Сұрақтар:
1.Демеулік шылау дегеніміз не? мысалдар келтіру
2.Демеулік шылауды мағыналық түріне қарай топтап атаңдар?
VІ. Үйге тапсырма.
335-жаттығу.
