Оқу ісінің меңгерушісі: Жармуханов А.К
Күні: 16.01.2017
Сынып: 6 «а», «ә»
Пәні: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Етістік туралы түсінік
Сабақтың мақсаты:
Етістік туралы туралы түсінік беру, есімдіктен өткенді қайталау;
2. Оқушылардың тілін , ойын , сөздік қорын молайту, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
3. Оқушыларды ұқыптылыққа, әдемі, таза жазуға баулу.
Сабақтың түрі: жаңа тақырып
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, математикалық өлең-есептер.
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап.
Пәнаралық байланыс: математика, ана тілі.
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1.Сәлемдесу.
2.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу
3.Сабаққа зейіндерін аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 193-жаттығу.
| Жіктеу есімлігі | Мен ,біз,сендер, маған, сізсіз,біздің, бізбіз |
| Сілтеу есімлігі | Осы, бұл,міне,мынау,осынау,мынаған,содан,мынаған,бұны,одан,осыным,сонан, |
| Сұрау есімлігі | Кім, кімде-кімнің, нешеумін, |
| Өздік есімлігі | Өзімнің, өздері, өзіне, өзімен-өзі, өздеріне, өздеріңіз, |
| Жалпылау есімлігі | Бәрі, барша, бәрімен, баршамыз, барлығын, |
| Болымсыздық есімлігі | Ештемесін, еш, ешбір, дәнемесін, |
| Белгісіздік есімлігі | Кейбір, әлдеқалай, әлдене, әлде, әлденеден, қайсыбіреулерге, біреулерді, |
Сұрақтар.
1.Есімдік дегеніміз не? Мысал келтір?
2.Жіктеу есімдігі дегеніміз не? Мысал келтір ? бір сөзді жіктеу
3.Сілтеу есімдігі дегеніміз не? Оларды ата? Сұрақтарын ата?
4.Сұрау есімдігі дегеніміз не? Оларды атау?
5.Өздік есімдігі дегеніміз не? Оларды ата?
6.Жалпылау есімдігі дегеніміз не? Оларды ата?
ІІІ.Жаңа тақырып. Етістік туралы түсінік
| Етістік-заттың қимылын, іс-әрекетін, жай –күйін білдіретін сөз табы. | |
| Сұрақтары: не істеді? не істейді? не істемек? не қылды? не қылады? қайтті? қайтеді? қайтпек? | |
| 1.Етістіктер тұлғасына қарай негізгі және туынды етістік болып бөлінеді. | |
| 1.Негізгі етістік | 2.Туынды етістік |
| Жеке тұрып сұраққа жауап бере алатын және өз алдына сөйлем мүшесі бола алатын толық мағыналы етістіктер | Басқа сөз таптарынан сөз тудырушы жұрнақ арқылы жасалатын туынды түбір етістіктер |
| Кел,бар, бер, ал, жүр, көр, отыр,қойды, айтты, жайды, үйіп, көріп, алған,салған, | Ой-на, шеге-ле, кө(к) г ер-ген, басқарса, күшейіп, мөлдіреген, ұйықтаған, |
| 2.Етістіктер құрамына қарай дара етістік және күрделі етістік болып бөлінеді. | |
| 1.Дара етістік | 2.Күрделі етістік |
| Бір ғана сөзден тұратын негізгі етістік пен туынды етістік | Екі я одан да көп сөзден құралып, бір ғана мағынаны білдіреді.Бір сұраққа жауап беріп, сөйлемнің бір ғана мүшесі болады |
| Мен (қайттім?) ойнадым. Жаңбыр (не істеді?) жауды. Арыстан ақырады. Бүркіт шаңқылдайды Қой,ешкі, киік, арқар маңырайды. | Мен (не істедім?) күліп жібердім. Нөсер (қайтті?) құя жөнелді. Үлкен адамға бірінші өзің сәлем бер. Жұрт жұмысқа жұмылып жатқанда жәрдем ет. «Абай жолы» романын тағы бір рет оқып шықты. |
| Етістіктер | Тұлғасына қарай | |
| Негізгі етістік | Туынды етістік | |
| Өрле |
| + |
| Кел | + |
|
| Қолда |
| + |
| Арманда |
| + |
| Ойна |
| + |
| Кет | + |
|
| Түне |
| + |
| Бер | + |
|
| Басқар |
| + |
| Ал | + |
|
| Ескер |
| + |
| Отыр | + |
|
| Ағар |
| + |
| Тұр | + |
|
| Көгер |
| + |
| Көбейді |
| + |
| Желбіре |
| + |
| Етістіктер | Тұлғасына қарай | ||
| Негізгі етістік | Туынды етістік | ||
| Әзілдеді |
| + | |
| Секір | + |
| |
| Ашуланды |
| + | |
| Жат | + |
| |
| Аяқтады |
| + | |
| Тұр | + |
| |
| Жалқауланба |
| + | |
| Алған | + |
| |
| Мөлдіреген |
| + | |
| Бар | + |
| |
| Ағарту |
| + | |
| Бер | + |
| |
| Аула |
| + | |
| Әңгімелесті |
| + | |
| Көр | + |
| |
| Сырласты |
| + | |
| Жүгір | + |
| |
ІV. Оқулықпен жұмыс.
194-жаттығу. Етістіктерді теріп жазып, тұлғасына қарай талдаңдар.
| Етістіктер | Тұлғасына қарай | |
| Негізгі етістік | Туынды етістік | |
| Шығар |
|
|
| Алмайды |
|
|
| Тұрып |
|
|
| Баққан |
|
|
| Білер |
|
|
| Соққан |
|
|
| Сақтайды |
|
|
| Азбайды |
|
|
| Тозбайды |
|
|
| Шынығады |
|
|
195-жаттығу (ауызша) Етістіктерді тауып, түбір мен қосымшаны ажыратыңдар.
196-жаттығу. Төмендегі етістіктерге сөз түрлендіруші жұрнақ жалғаңдар.
| Амал –әрекет етістіктері | Қимыл-қозғалыс етістіктері | Бағыт -бағдар етістіктері | ||||
| 1-топ | 2-топ | 1-топ | 2-топ | 1-топ | 2-топ | |
| Боса Ки | Күрес Сыз | Ауна Аудар | Домала Секір | Әпер Бар | Әкет Кел | |
| Ойлау-сөйлеу етістіктері | Көңіл –күй етістіктері | Бейнелеу -еліктеу етістіктері | ||||
| 1-топ | 2-топ | 1-топ | 2-топ | 1-топ | 2-топ | |
| Айтты Ескерді | Сөйледі Жаттады | Жылады Күлді | Қайғырды Қуанды | Жарқырады Күркіреді | Тарсылдады Дүркіреді | |
V.Сабақты бекіту
Сұрақ-жауап:
1.Етістік дегеніміз не?
2.Етістіктердің сұрақтары қандай?
3.Етістіктердің тұлғасына қарай бөлінуі? (ереже,мысал)
4.Етістіктердің құрамына қарай бөлінуі ? (ереже ,мысал)
VІ.Үйге жұмыс.
197-жаттығу.
Үлгі: суғарды, майлады, құрсаулады, құрықтады, аяқтады, қолтықтады.
