Сабақтың мақсаты:
- Білімділік : Сілтеу есімдігі туралы кеңірек мағлұмат беру,олардың түрленуі, ерекшеліктерін ұғындыру және оқушыларға сілтеу есімдіктерінің тәуелденуін, септелуін ұғындыру, ерекшеліктерін байқату; ағылшын тілімен салғастыра оқыту.
- Дамытушылық : Оқушылардың сөйлеу мәдениетін дамыту, сабаққа деген ынтасын, қызығушылығын арттыру, өз бетімен және топпен жұмыс істеуге баулу.
- Тәрбиелік : Оқушыларды сауаттылықа, ұқыптылыққа, адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеу.
Ұйымдастыру кезеңі
Қазақ тілім-өз тілім, ана тілім,
Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.
Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені,
Болашағым, бақытым, дара тілім.
Үй тапсырма:
78-жаттығу
(Мәтіннен ашық және жасырын тұрған есімдіктерді табу)
interrogative
reciprocal
personal
possessive
indefinite
Жіктеу
negative
Сілтеу
Белгісіздік
relative
pronoun
Есімдік
demonstrative
Сұрау
Болымсыздық
reflexive
Өздік
Жалпылау
6
С ілтеу есімдігі & Demonstrative pronouns
- Бұл, ол, мына, ана, мынау, анау, осы, сол, міне, әне, сона, сонау т.б.
this-these, that-those.
Жіктеу
Сілтеу
Жіктеу
Сілтеу
Белгісіздік
Сұрау
Белгісіздік
Есімдік
Есімдік
Сұрау
Болымсыздық
Өздік
Жалпылау
Болымсыздық
Өздік
Жалпылау
Есімдік
Субстантивтік-
заттық ұғымдағы
сөздер
Атрибутивтік-
заттың белгісі
ұғымындағы
сөздер
Есімдіктердің түрленуі
Есім сөздердің орнына
жүретін сөз табы
Заттың белгісі ұғымындағы сөздер
Іштегі заттық ұғымдағы Заттың белгісі ұғымындағы
(субстантивті) есімдіктер (атрибутивтік) есімдіктер
дәл өз мағынасында сөз
сөз өзгертетін формаларды
қабылдамайды.
Есімдік
көптеледі
жіктеледі
тәуелденеді
септеледі
- Субстантивтік есімдіктер қолданылу ретіне қарай зат есімдер сияқты көптеліп те, тәуелденіп те, септеліп те, жіктеліп те қолданылады. Мысалы: сендер, менің, кімге?
- Атрибутивтік есімдіктер дәл өз мағынасында қолданылып тұрғанда, түрлену формаларының ешқайсысын қабылдамайды. Мысалы: бұл, сол, қай? Түрлену формалары атрибутивтік есімдіктерге тек субстантивтенген жағдайда ғана қосыла алады.
Нәрсені, құбылысты, оқиғаны нұсқау, меңзеу, сілтеу сияқты білдіретін сілтеу есімдіктері бұл, бұ, осы, осынау, осына, сонау, сона, ол, сол, мына, мынау, мына, анау, ана, әне, әнеки, міне, мінеки зат есімнің орнына жүріп түрленеді.
Тәуелдену
Жақ
Оңаша
Бұл
І менің
ІІ сенің
сіздің
ІІІ оның
Ортақ
Сол
Бұным
бұның
бұныңыз
бұнысы
І біздің
ІІ сендердің
сіздердің
ІІІ олардың
Ол
соным
соның
Соныңыз
сонысы
бұнымыз
бұларың
Бұларымыз
бұлары
оным
Оның
оныңыз
онысы
Сонымыз
соларың
соларымыз
солары
онымыз
оларың
Оларымыз
олары
Өзге сөздер орнына қолданылатын есімдіктер
Өзге сөздердің орнына қолданылмайтын есімдіктер
Бұл, ол, мына, ана, мынау, анау, осы, сол
Міне, әне, сона, сонау, түу
Circle the demonstrative pronoun in each sentence.
- 1. This is my favourite teddy bear. 2. Would you like some of these? 3. Those years at the lake were the best times of my life. 4. That is the toy I would like to buy. 5. These are absolutely delicious!
- Choose the correct demonstrative pronoun to complete each sentence.
- 1 . (These/This) are the shoes I like.
- 2 . (This/That) car over there is the best one.
- 3 . (These/Those) books right here are mine.
- 4 . (That/Those) store across the street sells clothes. 5 (Those/This) students over there are my friends.
- 6 . I’ve been looking for a turkey, and I’d like to buy(that/those) one.
- 7 . (This/These) is the year we’ll win the championship !
Ша ғын тест
- 1 . Тәуелденген тұлғадағы сілтеу есімдігін тап:
- А) кіміңіз? несі? В) бұнысы, мынауыңыз; С) сонын, анаған;
- Д) өздерін, өзіңіз; Е) барлығынан, бәрінен.
- 3. Дұрыс септелген сілтеу есімдігін табыңыз:
- А) маған; В) сенімен; С) оның; Д) осыдан; Е) сенің.
- 4. Дұрыс тәуелденген есімдікті көрсетіңіз:
- А) маған; В) анадан; С) аналарың; Д) оны; Е) мына.
- 5. Есімдікті белгіле
- А) анау; В) терезе; С) отыр; Д ) кітап; Е) қазір.
