Рационал сандарды азайту
Сабақтың тақырыбы: 3.3. Рационал сандарды азайту. Координаталық түзудегі кесіндінің ұзындығы.
Сабақтың мақсаты: Рационал сандарды азайту ережесін беріп, рационал сандарды азайту біліктілігін қалыптастыру.
Міндеттер: 1. Рационал сандарды азайту ережесін білу;
2. Оқушылардың бұрынғы біліміне сүйене отырып, жаңа білім алу қызығушылығын ояту. Жаңа әдіс-тәсілдерді пайдаланып оқушылардың танымын кеңістікке шығару.
3. Математикалық тілде сауатты сөйлей білуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Қолданылған көрнекіліктер және сабақ технологиясы: кеспе қағаздар,плакаттар, слайдтар, АКТ, саралап оқыту, білім алушылар білімін бағалауға арналған өзін-өзі бағалау парағы.
Пайдаланылған әдіс-тәсілдер: түсіндіру,баяндау, ойландыру, сұрақ-жауап, иллюстративтік, сөздік, жартылай ізденушілік.
Сабақ өткізу формалары: топтық, жеке , жұптық, бірін-бірі тексеру, өзін-өзі тексеру, деңгейлік оқыту.
Пәнаралық байланыс: психология, тарих, информатика, қазақ тілі.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Интерактивті тақтадан дұрыс жауабы бойынша әр жұп бірін-бірі тексереді.
ІІІ.Жаңа сабақ.
Азайту екі қосылғыштың қосындысы және қосылғыштардың біреуі бойынша екінші қосылғышты (белгісіз) табу амалы.
в+х=а, х- белгісіз қосылғыш.
х=а-в немесе х=а+(-в) қарама-қарсы сандар
Рационал сандарды азайтуды азайғышқа азайтқышқа қарама-қарсы санды қосып, азайтуды қосу амалымен есептеуге болады екен.Рационал сандарды азайту амалы азайғыш азайтқыштан кіші (кем) болғанда да орындалады.
Мысалдар:
1) 4-9=4+(-9) =-5 немесе 4-9 =-5
2) 8-(-5) =8+5=13
3) -9-(-12) =-9+12=3
Бір саннан екінші санды азайту үшін , азайғышқа азайтқышқа қарама-қарсы санды қосу керек.
а-в=а+(-в)
Егер азайғыш пен азайтқыштың таңбалары әртүрлі болса, онда рационал сандарды азайту таңбалары бірдей сандарды қосу «ережесі бойынша» орындалады.
Азайту амалының ерекше жағдайлары:
а-а=0
0-а=-а
а-0=а
Мысалы:
-5-(-5) =-5+5=0
0-2,7=-2,7
-4,1-0=-4,1
Координаталық түзудегі кесіндінің ұзындығы.
Мысал:Координаталық түзудегі шеткі нүктелері А(-4) және В(3) болатын АВ кесіндісінің ұзындығын (бірлік есінді есебімен) табайық.
Координаталық түзудегі АВ кесіндісінің ұзындығын табу үшін:
1) А(-4) және В(3) нүктелерін координаталық түзуде белгілеу керек.
2) А(-4) және В(3) нүктелерінің арасында неше бірлік кесінді бар екенін табу керек.
3) АВ=3-(-4) =3+4=7. АВ=7 (бірлік кесінді)
Координаталық түзудегі кесіндінің ұзындығын табу үшін оның оң жақ шеткі нүктесінің координатасынан сол жақ шеткі нүктесінің координатасын азайту керек.
IV. Ауызша есептер шығару. №492
№493
V. Деңгей бойынша есептер шығару.
1 деңгей
№494. Айырманы табыңдар:
№495.Азайтуды орындаңдар:
2 деңгей
№504. Есептеңдер:
1)1,37-4,9=-3,53
2)3,8-5,35 =-1,55
3 деңгей
№514.Жақшаларды ашып , өрнекті ықшамдаңдар:
1)а+(-в)-(-2а) =а-в+2а=3а-в; 3)-а-(-в)-4а=-а+в-4а=в-5а;
2)-а-(+а)+2в-(-в) =-а-а+2в+в= -2а+3в;
VII. Кеспе қағаз бойынша жұмыс.
11) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1-а, 2-с, 3-а, 4-а, 5-в
VIII. Сабақты қорытындылау.
1.Рационал сандар қалай азайтылады?
2.Таңбалары әртүрлі сандарды азайту қалай орындалады?
3.Таңбалары бірдей сандарды азайту қалай орындалады?
4.Координаталық түзудегі кесіндінің ұзындығын қалай табады?
X. Үйге тапсырма:
1 деңгей №498, 2 деңгей №508, 3 деңгей №514/4/
XI.Бағалау.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
1) Өрнектің мәнін табыңдар: |-27| - |15| + |0| - |-4|.
A) 8; B) -8; C) 46; D) 38.
2) Дұрыс теңсіздікті көрсетіңіз:
А) -4-1; B) -50; C) -73) Есептеңдер: -5,2-(-7,3)-6,7=
А) -4,6 В) 19,2 С) -19,2
4) - (-(-(-74))) неге тең?
А) 74; В)- 74.
5) Өрнектің мәнін табыңдар: а - b + 2,13, если а = - 4,2; b = -1,89.
A) -3,96; B) -0,18; C) 3,96; D) -8,22.
