Лейкоциттер. Тромбоциттер. Қанның ұюы.
Сабақтың мақсаты:
- Лейкоциттер мен тромбоциттердің құрылысы мен қызметі жөнінде мәлімет беру;
- Қанның ұю процесін және оның маңызын түсіндіру.
Сен бізді білесің бе ?
Лейкоциттер
Тромб
Тромбоциттер
Қоретік заттарды
ұлпаларға тасымал
дау
Қорғаныштық
Қанның қызметі
Жылу реттеу
Газалмасу
Гормондарды мүшелер
мен ұлпаларға
жеткізеді
Қалдық заттарды зәр
шығару мүшелеріне
тасымалдайды
- Ядросы болмайтын қан жасушалары;
- Қанның сарғыштау түсті сұйық бөлімі;
- Жасушалар үшін негізгі қуат көзі;
- Қанның қызыл түсті пигменті;
- Ұйыған қаннан кейінгі сұйықтық;
- Оттегімен қосылған гемоглобинды ата;
- Плазмада кездесетін нәруыздарды ата;
- Эритроциттер бұзылатын орын;
- Гемоглобиннің құрамына енетін элемент;
- Қан қандай ұлпаға жатады ?
Илья Ильич Мечников (1845 – 1926 ж.)
Әйгілі биолог және патолог. 1983ж. Фагоцитоза құбылысын ашты.
1901ж. «Невосприимчивость в инфекционных болезнях» деген еңбегінде иммунитеттің фагозитоздық теориясын баяндады .
Көпжасушалы ағзалардың шығу теоиясын қалыптастырды, адамның қартаю проблемасын зерттеді.
1908ж. Нобель сыйлығына ие болды.
Қан жасушалары қайда түзіледі ?
Лимфа түйіндері
Тимус
Көкбауыр
Сүйектің қызыл
кемігі
Лимфа түйіндері
Лейкоциттер
Лейкоциттер
Фагоциттер
Лимфоциттер
Т- лимфоциттер
В- лимфоциттер
Микрофагтар
Макрофагтар
Қанның формалық элемент тері
Саны
Қанның түссіз, амеба тәрізді қозғал ғыш жасу шалары
1 мм куб қанда 4-9 мың
Тіршілік ұзақтығы
Құрылы
сы
2-5 күн
Пішіні тұрақсыз, ядро мен цитоплазмадан тұрады
Бұзыла
тын орны
Қызметі
бауыр мен көк бауырда
Ағзаны микробтардан, бөгде денелерден қорғай ды
Фагоцитоз – лейкоциттердің микробтарды сіңіріп, қорытуы
фагоцитоз
Микробтар
Шөгір
Ірің
Фагоцит
Қан тамырлары
Лейкоциттердің жұмыс механизмі
Антиденелер бактерия
ларды қоршайды
Антидене
Лимфоцит
Ұйыған қан – Тромб (1,2)
1
2
Қанның формалық элементтері
Саны
Тіршілік ету ұзақ тығы
Құрылысы
Бұзылатын орны
Қызметі
Қан пластикалары.
1мм куб қанда 250-400 мың
7-10 күн
Сүйек майының ірі жасуша ларының ыдырауы нан түзіледі
Бауыр мен көк бауырда
Қанның ұюына қатысады
Қанның құрамы
Гемофилиия
Қанның ұюына қажетті жағдай
Семантикалық карта
Сұрағы
Лейкоциттер
Қанды ұйытатын ерекше зат бөледі
Тромбоциттер
Дененің зақымдалған жерлеріне жиналады
Лимфа түйіндерінде түзіледі
Тіршілік ұзақтығы 7-10 күн
Қанның түссіз жасушалары
1мм куб қанда 250-400 мың болады
Терминдермен жұмыс
- Фибриноген
- Фагоцитоз
- Гемофилия
- Фибрин
- Тромб
- Протромбин
- Тақырыпты қайталап, тест құрастыру. “И.И.Мечников”, “Гемофилия” тақырыптарына баяндама жазу.
