| № 211 А.байтұрсынов атындағы орта мектеп |
| Сөйлемнің бірыңғай мүшелері |
| қазақ тілі 4 «Ә»сынып |
|
|
| Еспенбетова Зағира |
| |
| Қызылорда қаласы |
Пәні: Қазақ тілі
Сыныбы: 4 «Ә»
Сабақтың тақырыбы: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
Сабақтың мақсаты: сөйлемнің бірыңғай мүшелерін сөйлемнен, мәтіннен табады; бірыңғай мүшелердің тыныс белгілерін дұрыс қоя біледі; бірыңғай мүшелерге сұрақ қояды, қай сөз табынан жасалғанын анықтайды; бірыңғай мүшелер туралы алған білімін өмірде қолдана біледі; өзін-өзі бағалайды; топтық жұмыс барысында ынтымақтастыққа жұмылады.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: рефлексия, миға шабуыл, ой қозғау, салыстыру.
Сабақтың көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар, интербелсенді тақта,
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық
Балалар, бүгінгі күн біз үшін сәттілікке толы болсын! Олай болса, ақылды тақтаға назар аударайықшы... Не байқап тұрмыз?
Тақырыпты, күнді, тотықұсты...
Дұрыс айтасыңдар, балалар, бүгінгі сабақ тосын сыйларға толы болмақшы. Тотықұс бізде бүгін бізде қонақта. Ол туралы не білеміз? Орысша тотықұсты қалай атайды?
Попугай...Мультфильм кейіпкері ретінде Кеша деп атайды. Біз де оған Тоша деп ат қойсақ, қалай қарайсыңдар? Ендеше сабақ барысында Тошаның бізге арнаған сұрақтарына дайын болайық. Ол үшін назарымыз тақтада болсын...
А, В, С, Д топтарына бөліндік. Сабақ барысында топбасшылар өз тобындағы оқушылардың бағасын параққа тіркеп отырады. Әр тапсырмадан соң нәтижесі жарияланады. Мұқият болыңдар.
ІІ. Деңгейлік тапсырмалар «Қайталау – білім анасы»
| А деңгей | В деңгей | С деңгей |
| Мектеп сөзін жекеше түрде II жақта тәуелдеп жаз
| Туынды сөз сөйлемнің қай мүшесі болып тұр ? Өнерлі өрге жүзеді. | Төмендегі сөйлемге не жетіспей тұр? Қалақай көп жылдық өсімдік. |
| Зембіл сөзін көпше түрде жаз
| Сөйлемдегі күрделі мүшені тап. Сәкен жаз бойы шөп шапты.
| Төмендегі сөзге неше қосымша жалғанып тұр? ғарышкерлермен |
| Сөйлемде бастауыш қай сөз табынан жасалған? Бірінші тоқсан аяқталды
| Сөйлемдегі бірыңғай мүшелерге қандай сұрақ қойылады? Мұнайдан жанармай, мазут, пластмасса, резеңке алынады.
| Қай сөз сөйлем мүшесі бола алмайды? Отан үшін отқа түс, күймейсің.
|
| А деңгей | В деңгей | С деңгей |
| мектебің | бастауыш | сызықша |
| зембілдер | жаз бойы | 3 қосымша |
| зат есімнен | не? | үшін |
Тексеру үшін тақтада дұрыс жауап беріледі, әр оқушы өзін-өзі тексереді.
9 – 8 “5”
7 – 6 “4”
5 – 3 “3”
2 – 0 “2”
ІІІ Салыстыру
Сөйлемдерді салыстыр. Не байқадың?
| Омар сенбілікке тырма, күрегін ала келді.
| Омар сенбілікке тырма, күрегін ала келді.
|
| Жайылма сөйлем | Жайылма сөйлем |
| Күрделі мүше бар | Күрделі мүше бар |
| Бірыңғай мүше бар | Бірыңғай мүше бар |
| Тырма сөзінде жалғау жоқ | «Тырмада» жалғау бар |
| БМ арасында үтір бар | БМ арасында үтір бар |
| |
Тошаның тосын сұрағы
Төмендегі сөздердің бірыңғай мүшелерге қатысы бар ма?
| үтір | мен, бен, пен | сұрақ |
| және | да, де, та, те | сөз табы |
Оқушылар әр сөзді пайдаланып БМ ережелерін еске түсіреді.
Әр баланың жауабынан соң мадақтау сөздер монитордан көрінеді. Мысалы, керемет, жарайсың, бәрекелді, дұрыс, тамаша деген сөздер...
Балалар, көңіл-күйлерің қалай? Олай болса, көңіл-күйімізді бимен өрнектейік...
Сергіту сәті «Көңілді күн»
ІV Жасырынған үтірлерді тап
Қазақстанның таулары
Қазақстанда Алтай Тарбағатай Сауыр Жоңғар және Іле Алатауы бар. Тау биіктеген сайын ауа мөлдір таза болады. Алтай өсімдіктері әртүрлі болады. Биік тауларда қар жатады. Таудан мөлдір бұлақтар ағады. Іле Алатауында жабайы алма өрік ағаштары қайың өседі.
Бірыңғай мүшелерді тауып, тыныс белгілерімен толықтыр.
Әр оқушы көршісінің жұмысын тексереді, бағалайды.
6 үтір “5”
5-4 үтір “4”
3-2 үтір “3”
1-0 үтір “2”
Топбасшылар жұмыс нәтижесін жариялайды. Үздік нәтиже көрсеткендер смайликтермен мадақталады.
V Топтық жұмыс 5 мин
Тақырыпқа сай 5-6 сөйлем көлемінде мәтін құрастырып жаз.
Қызылордаға цирк келді...
“Алтын күз” жәрмеңкесі
Тауға барғанда...
Абай атаның өсиеті
Мәтінде бірыңғай мүшелері бар сөйлем болуы тиіс.
VІ Топтардың бірін-бірі бағалауы «Тыңдай білген ұтады»
Басқа топтың мәтініндегі бм табыңдар.
Мәтінді тағы немен толықтырар едің?
Мәтінде саған ұнамаған сөйлем болды ма?
Қай топтың мәтіні ұнады? Неліктен?
VІІ Рефлексия
Бағдаршам туралы бм бар сөйлем құрап көрейікші
Бағдаршамның қызыл, сары, жасыл көзі бар.
Бағдаршам тоқтатады, жүргізеді.
Бағдаршамға адамдар да, көліктер де бағынады.
Олай болса, бағдаршамға қарап бүгінгі сабағымызды қорытындылайық.
Мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл–күйім жоқ. Көңіл-күйім жақсы, сыныптастарымның көмегімен тапсырманы орындадым. Мен бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын, менің көңіл–күйім тамаша.
