МҰРАҒАТ. ҚҰЖАТТАРДЫ МҰРАҒАТТАУ
Мұрағат-кей кездері, тұрғылықты дискіде немесе ауыстырылатын тасымалдаушыда бос орын аз болғанда немесе электронды поштамен жөнелту кезінде орын үнемдеу қажеттілігі туындайды. Жадыны үнемдеу және қысылған мәліметтерді бір мұрағаттық файлда орналастыру мақсатымен мұрағаттауды қолданамыз.
Мұрағаттаудың қажеттілігі құнды ақпарат пен бағдарламалық жасақтаманы зақымданудан және кездейсоқ жойылып кетуден сақтап қалу мақсатымен ақпаратты дискілермен дискеттерге сақтық көшіруменде байланысты.
Мұрағат – қысылған және бір файлда сақталған файлда,қалталар және басқада мәліметтер жиынтығы. Бір мұрағатта бір немесе бірнеше файл сақталады. Бұл дискіде көбірек ақпаратты орналастыруға мүмкіндік береді. Мұрағаттық файлдар компьютердің файлдық жүйесінде қатаң берілген типке ие болады. Ең жиі кездесетін мұрағаттың типтері: WinRAR, WinZIP.
WinRAR-ең белгілі мұрағаттаушы бұл интернетте пайдаланылатын ең танымал мұрағаттаушы.
WinZIP-жақсы сипаттамаларға ие бола отырып, ол біртіндеп басқа мұрағаттық бағдарламаларды ығыстыра бастайды.
Мұрағаттық файлды бірнеше тәсілмен жасауға болады. Оларға:
1. Жетектегішті ашып, мұрағатталуы тиіс файлды табамыз.
2. Оны тышқанның оң жақ батырмасымен шертіп,мәтін мәндік мәзірден мұрағатқа үстеу әмірін таңдаймыз.
3. Мұрағаттаушы бағдарламасының мұрағаттың аты және параметрлері деген сұхбат терезесі ашылады, онда жарайды батырмасын шертеміз.
4. Жасалған мұрағаттық файл файлдар тізімінің соңында көрініс табады. Қажет болса,мұрағаттаушы бағдарлама терезесінде мұрағаттык файлдың қысу параметрлерін, атын және орналасатынын жерін өзгертуге болады.
Мұрағаттау барысы мұрағат жасау терезесінде көрініп тұрады. Жоғарғы айғақтауыш жолағы кезекті файлды қысу процесін көрсетеді. Одан төменірек процесс басталғаннан бері өткен уақыт және мұрағатты түгел әзірлеуге жұмсалады деп, мөлшерленген уақыт көрсетеді. Төменгі айғақтауыш жолағы мұрағат жасалуы барысын түгел көрсетіп тұрады.Болдырмау батырмасының көмегімен мұрағат әзірлеу процессін кез келген уақытта болады. Әрине, мұндай жағдайда мұрағаттың жасалып қойған бөлігі қолдануға жарамай қаладыда,оны жою керек болады.
Мұрағаттық файлдармен жұмыс істеуге, яғни мұрағаттық файлдарды бууға және ашуға мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалар.
Мұрағаттаушылар компьютер жадысындағы ақпаратты арнайы математикалық әдістер көмегімен сығуға мүмкіндік береді.Мұндайда файлдың өлшемі кішірек көшірмесі жасалады. Недәуір кең тараған мұрағаттаушы бағдарламалардың мүмкіндіктері бірдей деуге болады және барлық параметрлері жағынан бір-біріне артықтығы жоқ: бір бағдарламалар жылдамырақ жұмыс істесе екінші біреуінде файлдарды қысу деңгейі жоғарырақ. Тіпті бағдарламаларды тек қысу деңгейі бойынша ғана салыстырсақта олардың ішінде нақты көшбасшысы жоқ түрлі файлдар түрлі бағдарламаларда ерекше атап көрсетуге болады. Мұрағаттаушы бағдарламаға қарай мұрағаттық файлдардың нақты белгіленген түрі. Недәуір жиі кездесетін мұрағаттар типтері zip, rar, arj болады. Олардан басқа, компьютерлерде cab, lzh, tar, uue, bz2, iso және т.б Мұрағаттар қолданылады. Мұрағат жасау үшін үстеу батырмасы,мұраттан шығару үшін Бөліп алу батырмасы қолданылады.Бұл батырмаларды басқан кезде өзіне сәйкес сұхбат терезелері ашылады.Төменгі айғақтауыш жолағы мұрағат жасалу барысын түгел көрсетіп тұрады. Болдырмау батырмасының көмегімен мұрағат әзірлеу процесін кез келген уақытта тоқтатуға болады.Әрине,мұндай жағдайда мұрағаттың жасалып қойған бөлігі қолдануға жарамай қалады да оны жою керек болады.
Мұрағатталған файл – арнайы әдіспен ұйымдастырылған файл,оның ішінде бір немесе бірнеше файл немесе сығылған қапшық болуы мүмкін.
Мұрағаттан алу – бұл файлды мұрағатқа орналастырғанға дейін қайдай түрде болса, архивтен тура сондай түрде қалпына келтіру процесі.
Файлдарды қаттау мен шешуді жүзеге асыратын программалар мұрағаттаушылар деп аталады. Көлемі бойынша үлкен мұрағатталған файл бірнеше дискілерде (томдарда) орналасуы мүмкін. Мұндай мұрағаттар көп томды деп аталады.
